This cover : Ne me quitte pas, nếu em đi xa...

Có lẽ không một người yêu nhạc Pháp nào là không biết bài hát Ne me quitte pas, một bản tình ca bất hủ của Jacques Brel viết cách đây cũng đã hơn nữa thế kỷ. Bài hát đã được dịch ra tiếng anh với tựa đề If you go away và được rất nhiều ca sĩ trên thế giới thể hiện rất thành công.

If you go away, một bản tình ca buồn, nhưng đầy hy vọng. Dù là ở bản gốc hay là các cover, ta luôn cảm thấy một nỗi buồn xuyên suốt bài hát, nỗi buồn khi người yêu ra đi! Nhưng đâu đó, trong những lúc buồn ấy, chàng trai trong bài hát lại bừng lên một hy vọng, hy vọng người yêu sẽ ở lại, ở lên bên cạnh anh. Kết quả là ...



If you go away
on this summer day,
Then you might as well
take the sun away;
All the birds that flew
in the summer sky,
When our love was new
and our hearts were high;
When the day was young
and the night was long,
And the moon stood still
for the night bird's song.
If you go away,
if you go away,
if you go away.

Người yêu nếu ra đi
Vào một ngày nắng hạ
Xin hãy mang đi theo
Cả vầng thái dương
Cả những bầy chim
Bay trên bầu trời trong veo
Ngày ta mới yêu nhau
Tình ta mới dâng cao
Ngày sao thấy đi mau
Và đêm vắng thêm sâu
Trăng sáng như nâng niu
Loài chim hót đêm thâu
Nếu em ra đi...



Mùa hè, theo bạn có đẹp không? Với ánh mặt trời, với bầu trời trong xanh, những bầy chim hót vang, lượn trên bầu trời ấy. Mùa hè, mùa mà ánh sáng ban ngày dài hơn bóng tối của trời đêm. Chắc hẳn chàng trai ấy cũng thấy mùa hè đẹp, cũng yêu mùa hè lắm! Khi người yêu anh ra đi, anh đã xin người ấy cũng mang đi theo cả vầng dương, cả những bầy chim, cả bầu trời ngày hè ấy. Mùa hè làm anh nhớ đến những lúc bên người yêu, với những buổi tối ngọt ngào, lãng mạn với ánh trăng và những tiếng chim! Tôi thường nghe người ta nói rằng nếu bạn yêu một ai đó, khi ở bên người đó, bạn sẽ cảm thấy thời gian trôi đi thật nhanh. Thật vậy, ngày hè ở Pháp dài lắm, trời sáng khi chỉ 4,5h và đến 12h đêm họ mới lên đèn, vậy mà những ngày hè ấy trôi qua thật nhanh khi anh ở bên người mà anh yêu. Và giờ khi anh nhớ lại những ngày tháng ấy, anh đã bật lên "if you go away, if you go away...nếu em đi xa, nếu em đi xa không ở bên cạnh anh nữa, thì chẳng còn gì đẹp đẽ trên đời này, và những ngày hè ấy chỉ như là một giấc mơ, em đã mang đến cho anh và giờ khi em ra đi, em cũng hãy mang những ngày hè ấy đi đi vì nó chỉ làm anh thêm đau lòng, thêm nhớ em mà thôi! "

But if you stay,
I'll make you a day
Like no day has been,
or will be again;
We'll sail the sun,
we'll ride on the rain,
We'll talk to the trees
and worship the wind.
And if you go,
I'll understand,
Leave me just enough love
to hold in my hand,
If you go away,
if you go away...

Nhưng nếu em ở lại
Tôi sẽ cho em một ngày
không giống như những ngày trước đây và sau này
Cùng vầng dương lên
Cùng nhau trong cơn mưa
Cùng ngâm nga với lá cây
Và lả lướt cùng gió
Người mà xa vắng
Tôi cũng sẽ hiểu
Người rời xa tôi chỉ để lại một chút tình thôi
Nếu em ra đi...

"Nhưng chỉ là nếu thôi mà phải không? Chỉ là nếu thôi! Có thể em sẽ ở lại bên anh mà! Nếu mà em ở bên anh, thì anh sẽ trao cho em những gì đẹp nhất!" Và chàng trai bắt đầu hứa hẹn với cô gái. Và những ngày hè lại hiện lên, những hình ảnh đẹp đẽ của tình yêu hiện lên. Mùa hè, mùa của những cơn mưa. "Có lẽ cả anh và em đều thích mưa cả. Cơn mưa đến thường mang cho ta cảm giác buồn nhưng với anh và em thì khác. Cùng nhau đi trong cơn mưa, cùng đùa giỡn dưới cơn mưa giống như ngày xưa, khi cả anh và em còn là những cô bé cậu bé, tuyệt lắm chứ! Những hạt mưa mát lạnh chảy trên gương mặt, rơi xuống vai, thấm dần vào mái tóc cuốn trôi đi những cái nóng bức, cuốn đi những nỗi buồn lo lắng, và ta lại là ta, thật thoải mái, vô ưu, và cả anh và em thật hạnh phúc! Và khi cơn mưa qua, anh và em lại cùng nhau dạo chơi trên những cánh đồng, dưới những tán lá cây xanh mát, cùng ngâm nga giai điệu tình yêu, giai điệu hạnh phúc, cùng đùa giỡn với những cơn gió mát ngày hè. Thật đẹp và hạnh phúc lắm! "
Nhưng đấy chỉ là hy vọng mà thôi! Chàng trai trở lại với thực tại, cái thực tại đau buồn của anh. Có lẽ anh đã làm gì đó khiến cho cô gái phải buồn, khiến cô rời xa anh. Và cô chỉ là một giấc mơ đẹp đi qua đời anh, như là cơn mưa hè kia, đến và đi bất chợt, để lại cho anh một chút kỷ niệm, một chút tình để nhớ. "Và có phải em đã cố tình để lại một chút tình chỉ đủ để anh cầm nó trong bàn tay, cầm trong bàn tay để níu giữ em lại, giữ em lại ở bên anh phải không? "


If you go away,
as I know you will
You must tell the world to stop turning
Till you return again, if you ever do,
For what good is love without loving you?
Can I tell you now, as you turn to go
I'll be dying slowly till the next hello
If you go away,
if you go away,
if you go away.

Nếu em ra đi
Khi anh biết em sẽ đi
Xin trái đất lang thang
Ðừng quay nữa nghe không
Ðể có lẽ thương tâm
Em sẽ quay chân
Em có biết con tim
Rồi con tim sẽ êm đềm
Có thể chăng khi anh nói với em
Khi em đã xa xăm
Anh sẽ chết dần cho đến khi …
Cho đến khi nghe tiếng gọi của em
Nếu như em đi xa

Có lẽ lỗi lầm của chàng trai quá lớn không thể tha thứ hay chăng mà chàng trai nói rắng anh biết em sẽ đi? "Và khi em đi rồi, chẳng còn gì trên thế giới này là ý nghĩa nữa, chẳng là gì nữa! Và trái đất kia đừng quay nữa, đừng quay nữa để thời gian không trôi đi, để anh còn sống mãi trong khoảng khắc ấy, khi em vẫn còn ở ngay cạnh anh đây, cho dù lúc ấy em nói lời từ biệt … Nếu em đi, anh sẽ chết dần đi, chết dần đi cho đến khi em quay về, gọi tên anh". Có lẽ chàng trai yêu cô gái lắm, và cô đã là một nguồn sống, động lực sống. Cô gái giống như ánh dương đối với chàng trai, là một người mà anh không thể thiếu trên cuộc đời này được! Mãi mãi không thể thiếu được! "Và anh hy vọng em sẽ hiểu, sẽ tha thứ cho anh, và trở về đây bên anh, để anh được tỉnh giấc, để sống thêm một lần nữa! "
But if you stay, I'll make you a night
Like no night has been, or will be again
I'll sail on your smile, I'll ride on your touch
I'll talk to your eyes that I love so much
But if you go, I won't cry
Though the good is gone from the word goodbye
If you go away, if you go away, if you go away.

Nhưng nếu người ở lại tôi sẽ trao người một đêm
Không như những đêm trước đây và cũng như sau này
Anh sẽ lướt trên môi em và ôm em vào lòng
Anh sẽ nhìn đôi mắt em và nói rằng anh yêu em rất nhiều
Nhưng nếu em phải đi anh sẽ không khóc
như những từ tốt đẹp đến từ từ tạm biệt
Nếu như em đi xa

Và thêm một lần nữa, niềm hy vọng của anh đã bừng lên! Anh hy vọng người con gái ấy sẽ ở lại bên anh, và anh hứa hẹn với cô gái rằng anh sẽ trao cô gái ấy những gì đẹp nhất của tình yêu, sẽ làm cô hạnh phúc, sẽ chăm sóc, chia sẻ, bảo vệ cho cô và sẽ luôn làm cô ấm áp trong vòng tay anh! Nhưng anh lại nghĩ nếu cô ấy ra đi, nếu em ra đi thì anh sẽ không khóc đâu," anh sẽ cố gắng, vì có lẽ ra đi sẽ tốt cho em hơn, và anh chỉ mong những gì tốt đẹp nhất cho em, mong em được hạnh phúc mà thôi!". Chàng trai đã yêu cô gái với cả con tim, là một người yêu hết mình, thể hiện được cái cao thượng của tình yêu chân chính, anh đã không nghĩ cho chính mình mà đã nghĩ cho cô gái ấy nhiều hơn!

If you go away, as I know you must
There is nothing left in this world to trust
Just an empty room, full of empty space
Like the empty look I see on your face
I'd have been the shadow of your shadow
If you might have kept me by your side
If you go away, if you go away, if you go away
Please don`t go away…

Nếu như em đi xa anh biết rằng em phải đi
Không còn gì trên thế gíơi này để tin nữa
Chỉ là căn phòng trống với không gian trống trải
Như cái nhìn vô hồn anh thấy trên mặt em
Anh đã ở trong đã từng là cái bóng của em
Nếu như em phải giữ lấy anh bên mình
nếu như em đi xa
xin đừng rời xa anh…


Một lần nữa chàng trai lại nghĩ cô gái ấy sẽ ra đi, và phải ra đi! Anh ngồi đây, giữa căn phòng trống, một không gian trống trải, chỉ mình anh và sự tĩnh lặng. "Có lẽ anh đã làm cho em thất vọng, và có lẽ em chẳng thể nào tha thứ cho anh đâu, và có lẽ anh không xứng đáng với em, và giờ anh chỉ là một phần quá khứ của em thôi, và chỉ vậy mà thôi!". Chàng trai đôi lúc đã tự ti, đã tự hạ thấp mình với những việc làm khiến cho cô gái ấy thất vọng, và theo tôi nghĩ, chắc cô ấy cũng buồn lắm khi phải rời xa chàng trai! Từ những hy vọng cuối cùng, chàng trai đã thốt lên xin em đừng đi! Và đó cũng là câu cuối cùng của bài hát. Một kết thúc mở, để lại cho ta một câu hỏi, liệu cô gái ấy có tha thứ, có ở lại bên chàng trai hay không? Và chính cấu cuối cùng ấy đã bộc tả được hết nỗi niềm của chàng trai, bộc tả được hết tình cảm mà anh dành cho cô gái, một tình yêu mà anh đã gửi gắm cả trái tim và cả cuộc sống của mình vào trong ấy. Chàng trai ấy có xứng đáng để được tha thứ không? Có đáng để cô gái yêu, và ở lại?

Bài hát với giai điệu chậm, buồn da diết, đôi lúc nhanh ở những đoạn cao trào, rồi lại chậm dần đi ở cuối bài hát đã làm cho người nghe cảm thấy được nỗi buồn, niềm hy vọng trong tình yêu. Với những cảm nhận khác nhau, ở mỗi khía cạnh khác nhau, mỗi ca sĩ đã cover lại ca khúc này rất khác, rất riêng!


Bản gốc của ca sĩ Jacques Brel tôi đã nghe cách đây hơn 5 năm. Lần đầu tiên nghe bài hát ấy, tôi đã rất ấn tượng. Trong đầu tôi hiện ra một căn phòng trống không chìm vào giữa bầu trời đêm, chỉ có một ít ánh sáng từ ngoài hắt vào làm hiện lên hình bóng, lúc sáng lúc tối của một chàng trai trẻ đang ngồi tự sự một mình. Và tiếng piano vang lên, những nốt nhạc rất chậm, đôi lúc lại vang lên nhanh. Rối từ xa xăm tiếng violon vang lên rất dịu dàng. Tiếng đàn vĩ cầm ấy như là những kỷ niệm đẹp và êm dịu nhất của tình yêu trong chàng trai ấy .Tiếp đó tiếng sáo vang lên, nghe thật giống tiếng gió, mang cho tôi một cảm giác hơi lành lạnh và buồn, cảm giác dường như mọi thứ đều xa xăm, đều đang rời xa anh, để anh một mình với bóng tối và nỗi buồn. Và càng về cuối, giọng của chàng trai càng chậm dần, dường như chàng trai đã khóc, khóc rất lặng lẽ.



Bản cover của Emiliana Torrini lại cho tôi một cảm nhận khác. Khi nghe những nốt nhạc đầu tiên của bài hát, tôi đã cảm thấy một dòng thời gian, một dòng thời gian khác với dòng thời gian vốn có, dòng thời gian ấy trôi đi thật chậm chạp. Giọng một cô gái vang lên, giọng cô đôi lúc ngậm ngừng, đôi lúc lại khàn khàn như cô đang khóc. Rồi những âm thanh vang lên, như gợi lại những hồi ức của cô với tình yêu, với những kỷ niệm mà giờ đây đã đi vào dĩ vãng. Và rồi giọng cô gái chậm dần, thì thầm và lặng lẽ trôi theo dòng thời gian chậm chạp ấy!


Bản của Nana Mouskouri lại cho ta cảm thấy một khung cảnh nước Pháp. Cái chất Pháp luôn luôn hiện hữu trong các bản cover của Nana Mouskouri, và khi nghe bài hát này, cái chất Pháp ấy đã làm tôi cảm thấy như đang lang thang trên những con đường nhỏ, nơi có những ban nhạc đường phố, thấp thoáng là những ngọn đèn vàng, trời gió thật nhẹ! Và giữa khung cảnh trời đêm Pháp ấy, giữa những cơn gió thoảng nhẹ, những tiếng nhạc từ xa xăm, tất cả đều gợi lên nỗi buồn xa cách. Mọi thứ dường như trở nên xa vời, mọi thứ đều dường như đang rời bỏ ta đi, để lại trong ta một khoảng trống vô hình, chỉ mình ta với khoảng khắc ấy, khi mọi thứ dường như đều bỏ ta đi, thật giống với nhân vật trong bài hát, người yêu đi, mọi thứ đẹp đẽ nhất cũng như đi theo, bỏ lại ta đây với khoảng trống và nỗi buồn, thương nhớ. Giọng của Nana Mouskouri thật nhẹ nhàng, lúc nhanh lúc chậm gợi một chút gì đó tiếc nuối, xót xa và sự đau khổ!

Bản của Patricia Kaas thì lại là một buổi chiều mưa! Những cơn mưa mùa hè thật buồn! Với những tiếng của lục lạc, lúc xa lúc gần, đệm nhẹ phía sau làm cho ta cảm thấy được sự xa vắng, cô đơn, lạnh lẽo của cơn mưa, và của nỗi buồn chia ly.

Ngoài những bản cover ở trên, còn có một số bản cover khá hay của các nghệ sĩ lớn khác như Tom Jones, Edith Piaf, Simone, Frank Sinatra, Terry Jacks, Sting …

bản của Shirley Bassey http://www.youtube.com/watch?v=VP-y7Ye9VkU

Frank SINATRA http://www.youtube.com/watch?v=fi6U_Heuq_U

Edith Piaf http://www.youtube.com/watch?v=-OyW9s6KouA

Nina Simone http://www.youtube.com/watch?v=SFWs5kWP-us
( bản dịch trong bài viết có tham khảo từ nhiều nguồn)
(xta)