Moon River

The Second Edition




Có một cái duyên kỳ lạ giữa tôi với Moon river. Chẳng bao giờ tôi và nó cùng làm điều j một lần cho xong cả.
Phải mất 3 lần tôi mới biết được tên của nó. Phải mất 2 lần tôi mới viết được bài về nó. Và mất cả n lần mà tôi vẫn không thể nào dịch được lời của nó, dù lyrics thì cực kỳ đơn giản, vô cùng đơn giản:
"Moon river, wider than a mile
I'm crossing you in style, someday
Oh dream maker, your heart breaker
wherever you're going, I'm going your way
Two drifters, off to see the world
There're such a lot of world to see
Where after the same rainbow end,
Waiting round the bend
My huckleberry friend, moon river and me"
Nhìn thì đơn giản nhỉ, nhưng tới khi bắt đầu dịch mới toát mồ hôi. Câu chữ đơn giản, từ ngữ đơn giản, lời văn đơn giản, nhưng mọi chuyện chẳng đơn giản tí nào. Có quá nhiều điều ẩn chứa trong một câu nói, mà để diễn tả hết chúng ra thì chẳng làm được.
Chiều nay, rảnh nên kiếm lời dịch của bài hát. Đẩy lên mấy lời cho bạn xem nhé.

BẾN SÔNG TRĂNG

Ánh trăng lớn nằm trên con sông dài
Sẽ lúc có tôi hơn bạn về ngòi bút
Một hoài bão của bản thân
Với nỗi buồn của trái tim

Bất cứ anh đi đến đâu
Tôi sẽ đi chung con đường với anh

Với thế giới nhiều điều mãn nhãn
Cùng hai tên trôi dạt trên thuyền
Tôi và anh sẽ chung hết đoạn đường này
Đợi chờ một chuyến ngoạn mục
Anh bạn Huckleberry của tôi ơi
Lúc này đây chỉ tôi nơi bến Sông Trăng

(Mykyko1998 - yeuamnhac.com)
Lời dịch thứ 2 đây:

Lời dịch: Khang Thụy

Trăng sáng soi, sóng sông vươn dặm khơi
Dòng nước mơn man thuyền tôi, một mai
Một thời giấc mơ
Một thời tan vỡ
Về trời nao sông cứ trôi
Tôi sẽ theo cùng người
Thành lứa đôi, với nhau đi ngàn nơi
Còn đó bao nhiêu là bến bờ vui
Ta về miền hạnh phúc của một thời
Đón ta khi dòng lơi
Một sắc hoa xưa đỏ tươi
Dòng trăng và bóng tôi...
(tcan forum)

Các bạn đã thấy rối loạn chưa?
Đọc xong thấy cũng hoang mang, sao mà rắc rối thế, mình đâu có thấy rắc rối vậy đâu. Bật nhạc lên, nhắm mắt lại...
Trải dài mênh mông... Dòng sông trải dài đến vô cùng.
Trên mặt nước, lấp loáng ánh bạc. Ánh trăng lai láng, tràn đầy, dập dềnh trên mặt nước, trên những con sóng, trên vai người thủy thủ...
Một không gian bao la, nhưng hoàn toàn tĩnh lặng, thoảng vọng lại là tiếng khua mái chèo khe khẽ. Dường như người chèo thuyền cũng choáng ngợp trước vẻ đẹp hùng vĩ nhưng rất dịu dàng đó của dòng sông trăng, cũng bị cuốn vào cái sự tĩnh mịch dễ chịu của đêm khuya nên không dám khua mạnh mái chèo.
"I'm crossing you in style... someday"
Ta đang vượt qua ngươi... Đang vượt qua rồi, nhưng lại có thêm chữ someday đằng sau nữa. Vừa giống như là một lời hẹn - tôi sẽ vượt qua được con sông - vừa giống như là một sự nuối tiếc - không nỡ vượt qua dòng sông trăng kia, không nỡ bỏ lại con sông một mình...
"Oh dream maker, you heart breaker"
"Anh, kẻ gợi nên bao giấc mơ
Anh. kẻ phá hủy bao trái tim" (vnexpress.net - tình khúc lãng mạn trong phim)
Không phải là anh, mà là ngươi. Ngươi - dòng sông trăng - ngươi gợi nên bao giấc mơ tươi đẹp, chỉ đơn giản bằng sự lộng lẫy của mình. Nhưng ngươi - dòng sông trăng kia - cũng đã phá vỡ bao trái tim lỡ yêu vẻ lộng lẫy yêu kiều nhưng lại dịu dàng e ấp của ngươi...
...Vì ta là một kẻ đồng hành đã lỡ yêu ngươi.
Ta đi theo ngươi tới bất cứ nơi nào. Ta thả thuyền trôi theo dòng chảy, ta nhẹ khua mái chèo giữa đêm thanh vắng. Ta cùng ngươi ngắm nhìn thế giới bất tận. Chỉ hai chúng ta đi khắp thế giới này. Đi cho đến khi chuyến du ngoạn phải kết thúc, đi cho đến khi ngươi chờ ta ở khúc quanh. Ôi người bạn của ta ơi, dòng sông trăng kia ơi...




Có người nói Huckleberry friend ý chỉ đến Huckleberry Finn và Tom Sawyer, wikipedia thì lại nói rằng đây là người bạn cùng đi lượm dâu tây thưở bé với tác giả... Mỗi người một cảm nhận, nhưng theo tôi thì Huckleberry chỉ một người bạn rất thân, người bạn tri kỷ nào đó... Có thể đó là một con người, hoặc không... Nhưng tôi nghiêng về dòng sông trăng, nó là bạn tri kỷ của tác giả... Vì sao tôi nghĩ vậy ư? Vì tôi cũng lỡ yêu dòng sông trăng mất rồi.
Có thể bạn sẽ bị cái mênh mông và tĩnh lặng của dòng sông trăng - của Moon River - làm cho choáng ngợp và nghĩ rằng đây là một bản nhạc rất rất buồn. Nhưng bạn sẽ không thấy mệt mỏi, không thấy ngộp thở, chẳng thấy chán chường khi nghe Moon river đâu. Luôn luôn, nó tạo cho bạn một cảm giác rất dễ chịu. Vì sao vậy nhỉ? Vì nó không phải là sự cô đơn, dù bốn bề là nước, là sóng, là ánh trăng. Dù chỉ có một con thuyền, một mái chèo và một thủy thủ đơn độc, nhưng bên cạnh anh, mãnh liệt và dịu dàng, là dòng sông trăng. Dòng sông nhẹ nhàng đi bên anh, dịu dàng bao bọc lấy anh, yên lặng nghe anh trút bầu tâm sự... Và vì anh biết không bao giờ anh phải đi một mình trên dòng sông trăng cả...




Moon River là một trong những bài hát được cover rộng rãi nhất trên thế giới. Nó được biết đến đầu tiên qua giọng ca của Audrey Hepburn trong bộ phim Breakfast at Tiffany. Cảnh phim Audrey ngồi bên cửa sổ, ôm đàn ghita, đeo băng đô vàng hát Moon River đã trở thành một trong những cảnh phim kinh điển nhất mọi thời đại. Sự sang trọng tinh tế đã được bà kết hợp khéo léo với vẻ mộc mạc, giản dị của cây đàn ghita, cùng với cảm xúc man mác buồn, hơi cô đơn và một phông nền lãng mạn. Chẳng có gì ngạc nhiên khi Oscar ca khúc của năm thuộc về nó. Rất tiếc là tôi chưa được coi phim này, nhưng Xta đã coi rồi, bạn có thể hỏi cảm nghĩ của nó ấy.




Hàng trăm bản nhạc, từ độc tấu tới hòa tấu, từ ghita, violin tới piano. Hàng chục ca sĩ cover lại Moon River. Từ Andy Williams, Frank Sinatra, Barbara Streisand tới Katie Melua, Eric Clapton (chơi bằng guita điện), Andrea Ross... Đặc biệt, các ca sĩ Audiophile châu Á rất thích cover lại Moon River. Nào là Emi Fujita, Aoi Teshima, Olivia, Suji Mo, Lisa Ono... Mỗi người là một phong cách. Audrey thì lãng mạn giản dị, Andy lịch lãm, Frank trầm buồn, Katie ngẫu hứng, Eric phá cách tới dịu dàng trong sáng của các nghệ sĩ châu Á. Dù cho là ai hát, dù cho là phong cách nào thì Moon River cũng chứng minh được sức quyến rũ kỳ lạ của nó.
Hơn 4 thập kỷ đã trôi qua, nhưng Moon River vẫn lặng lẽ chảy trong nền âm nhạc thế giới. Không ồn ào, không phô trương, nhưng mạnh mẽ và mãnh liệt, dòng sông trăng vẫn sẽ chảy mãi, chảy mãi... để chở người bạn tri kỷ "off to see the world"...
Bài viết theo bản Violon và bản của Audrey Hepburn.
Meoopal

This cover: Dust in the wind, hạt bụi trong gió.

Sau những “ biến cố”, kỳ thi, khi tâm hồn cần sự yên bình, khi trong lòng ta cần phẳng lặng, tôi thường ra bên bờ sông ở quận 7 ngắm những rặn dừa nước, những hang thông xanh rờn đang đùa với. Ngồi trên bờ đê, một màu xanh trải dài trước mắt. Màu xanh của cây cỏ, mày xanh của nước, xa xa là màu xanh của trời. Cái màu xanh làm cho người ta cảm thấy thư thả đến lạ kỳ. Nhưng điều làm tôi thích nhất không phải là màu xanh của thiên nhiên, mà chính là những cơn gió. Những cơn gió sông mát và dễ chịu, trong lành và đầy “ niềm vui”. Những lúc ngồi với gió, tâm hồn như muốn “thả” lửng lơ, để gió cuốn đi, và những lúc như vậy, tôi lại nhớ tới “dust in the wind” của Kansas.

I close my eyes
only for a moment
and the moment's gone
all my dreams
pass before my eyes a curiosity
dust in the wind
all we are is dust in the wind

Nhắm mắt lại, thả hồn theo những làn gió, ta chợt thấy những phút giây đang dần trôi qua. Nói một cách khác, cuộc sống đang dần trôi đi, con người ta càng ngày càng già đi, và những giấc mơ cũng đang dần tan biến. Ta chợt nhận ra ta cũng như những hạt bụi trong gió. Những hạt bụi bé nhỏ bị cuốn đi bởi những cơn gió. Nó cứ mãi bay đi theo gió, nhưng nào nó biết nó bay về đâu? Con người ta, nhất là trong cuộc sống hiện đại này, biết bao người đã bị cuộc sống cuốn đi, cuốn đi theo cái nhịp sống hối hả để rồi những giấc mơ, mục đích của cuộc đời dần trôi đi, biến mất trước đôi mắt ta…

Same old song
just a drop of water
in the endless sea
all we do
crumbles to the ground
though we refuse to see
dust in the wind
all we are is dust in the wind

Những gì chúng ta đương làm dường như bé nhỏ lắm! Bé nhỏ như giọt nước của đại dương vô tận. Rồi sẽ có lúc giọt nước ấy chạm phải mặt cát, chạm phải đá và vỡ tan. Cuộc sống là như vậy sao? Cứ trôi, cứ chạy theo nhịp sống, làm những việc đơn điệu như vậy sao? Ta lại chợt nhận ra thêm một điều: ta đã và đang sống một cuộc sống vô vị. Lúc này, ở những bản cover đều sử dụng tiếng đàn cello và violon tạo nên cho ta cái cảm giác lạnh, buồn, xa xăm, hụt hẫn đến lạ kỳ.

Now, don't hang on
nothing last forever
but the earth and sky
it slips away

And all your money
won't another minute buy

Người ơi! Đừng có ngã gục, hãy đứng dậy đi chứ! Chẳng có gì là mãi mãi cả, và mọi thứ rồi cũng sẽ trôi qua thôi! Tiền bạc cũng sẽ chẳng mua lại được một phút giây nào đâu! Bởi vì tất cả chỉ là …bụi trong gió! “All we are is dust in the wind” vang lên lần thứ ba, nhưng lần này đã khác những lần trước! Lần này có gì đó mãnh liệt hơn, mạnh mẽ hơn! Có lẽ con người đã nhận ra một điều gì đó mới mẻ: “ Ta nhận ra ta là một hạt cát, nhưng… đó sẽ không phải là một hạt cát tầm thường cho dù những giấc mơ không thành hiện thực, những giây phút bị bỏ quên. Rồi ta sẽ là một hạt bụi đầy ý nghĩa của chính ta và mọi người xung quanh.”

Khi ta là hạt bụi thì đừng để gió cứ cuốn ta đi mãi như thế! Đôi lúc hãy tìm lấy một chút bình yên, nhắm mắt, dừng lại để thấy cuộc sống đang trôi, để biết ta đang ở đâu trên con đường cuộc đời, để đừng đánh mất đi những ước mơ, những phút giây còn lại, mục đích sống của mỗi chúng ta.

Bản gốc của Kansas mang nét đặc trưng của đồng quê Mỹ, mặc dù Kansas là một ban nhạc rock. Với tiếng Guitar gỗ mộc mạc, bài hát mang cho ta cảm giác như đang sống giữa vùng đồng cỏ xanh đầy gió. Tiếng hát dường như vang lên từ nơi nào đó rất xa, tiếng hát của một kẻ lang thang, rong ruổi trên những con đường quê. Tiếng đàn Violon thì lại mang cho ta cái cảm giác buồn, cái nỗi buồn sâu thẳm trong mỗi con người. Nhạc và lời đã kết hợp hài hòa với nhau tạo nên một bài hát hết sức tuyệt vời, đầy tâm trạng.

Một ca sĩ người Brazil, Paula Fernandes, đã cover rất thành công “dust in the wind”. Với bản này, ta lại thấy một hình ảnh một đoàn du mục đang đi trên con đường của miền tây Hoa Kỳ. Bản này sử dụng chủ yếu là Guitar và sáo cho phần nhạc, chính điều đó đã làm nên cái chất du mục trong bài hát. Nghe bản cover này, tôi cảm có gì đó rất buồn, thấy như lang thang, thấy cái cảm giác chẳng biết đi đâu về đâu.

Một bản cover khác ít nổi tiếng hơn của William Joseph và Garou. “dust in the wind” đã được chơi với phong cách New age. William Joseph là một nghệ sĩ piano tài năng trong nhánh Neo classic của New age, còn Garou là một nam danh ca nổi tiếng ở các nước nói tiếng Pháp. Hai nghệ sĩ tài năng này đã kết hợp rất ăn ý với nhau, tạo nên một bản “dust in the wind” rất tuyệt vời. Tiếng piano được phối với violon làm chủ đạo cho phần nhạc của bài hát tạo nên một cảm giác thoải mái rất đặc trưng của dòng New age. Mỗi lần nghe bản nhạc này, tôi luôn có cảm giác như đang đứng trên một mõm đá, trước mặt là biển khơi, trên đẩu là một bầu trời đầy sao lấp lánh. Một không gian thoáng đãng, một tầm nhìn vừa xa, vừa rộng. Và chính không gian đó tạo cho ta cảm thấy từng cơn gió biển mát lạnh, mùi hương của biển khơi. Còn giọng hát khàn rất đặc biệt của Garou lại như một lời tâm sự, như lời chia sẻ, một lời khuyên của một đàn anh, của một người hướng dẫn về kinh nghiệm sống. Chất giọng đó có gì đó rất mộc mạc, chân thành, rất giản dị, và điều đó đã góp phần tạo nên sự thoải mái cho bài hát.

Với Sarah Brig
htman, “dust in the wind”
đã được chuyển thành một bản classic crossover được chơi với cả một dàn nhạc. Giọng hát của cô trong veo và cao vút, nó giống như là cơn gió cuốn tâm hồn ta đi khắp những vùng quê, biển, qua những ngọn núi hung vĩ, sa mạc rộng lớn. Và chính dàn nhạc, với guitar, violon, tiếng trống gõ đã tạo nên những cảnh vật đó. Bài hát dưới giọng ca của Sarah đã không còn buồn nữa mà đã tiếp cho người nghe một niềm tin, một sức mạnh cho tậm hồn.

Ngoài những bản cover trên, còn có hai bản cover khác khá nổi tiếng của hai band rock là Scorpions và Linkin Park, hai bản cũng rất đáng để bạn thưởng thức. Bản của Linkin Park dường như không có sự khác biệt lắm với bản gốc, còn với Scorpions, bài hát dường như vui, đầy niềm tin và sức mạnh để vượt lên phía trước và trở thành một hạt bụi có ý nghĩa.

Link Download:

Dust in the wind - Kansas
Dust in the wind - Paula Fernandes
Dust in the wind - William Joseph feat Garou
Dust in the wind - Sarah Brightman
Dust in the wind - Scorpions
Dust in the wind - Linkin Park
Xta